Niebawem rozpocznie się okres, kiedy obserwujemy znaczący wzrost pożarów w lasach oraz na łąkach, nieużytkach i polach, które niestety powodowane są umyślnie przez człowieka, często właściciela gruntu, wypalającego trawy lub zeszłoroczną wysuszoną roślinność. Nasza jednostka wraz z komendą PSP Myślenice podłącza się do ogólnopolskiej akcji i alarmuje, że WYPALANIE TRAW JEST ZABRONIONE !!!
Ludzie tłumaczą swoje postępowanie chęcią użyźnienia gleby. Od pokoleń wśród wielu ludzi panuje przekonanie, że spopielenie suchej roślinności spowoduje jej szybszy i bujniejszy odrost, a tym samym przyniesie korzyści ekonomiczne. W rzeczywistości takie opaczne podejście do sprawy ma dwa aspekty:
1) – najczęściej płoną nieużytki, a to oznacza, że nie możemy mówić o korzyściach ekonomicznych ponieważ, nikt z tych ziem nie zbiera żadnych plonów
2) – w wyniku wypalania traw gleba, co prawda zostaje chwilowo wzbogacona (m.in. w fosfor i potas), ale jest to jednorazowe działanie, które ostatecznie prowadzi do jej skrajnego zubożenia w kolejnych latach.
Gleba dostarcza roślinom niezbędne do życia składniki pokarmowe, które są pobierane przez korzenie w formie prostych związków mineralnych. Składniki te, zgromadzone przez roślinę w jej pędach, wracają następnie do obiegu w wyniku cyklicznego i naturalnego rozkładu resztek roślinnych (korzeni, części nadziemnych) i mogą być ponownie pobrane przez następne generacje roślin. Gleba odgrywa w tym procesie ważną rolę ,,magazynu”, który zatrzymuje składniki odżywcze nie pozwalając na ich wypłukanie poza strefę korzeniową. W glebie znajdują się bowiem substancje (próchnica glebowa, minerały ilaste), które mają zdolność do czasowego zatrzymania jonów, czyli właśnie składników odżywczych dla roślin. Proces ten zostaje przerwany, gdy roślinność zostaje zniszczona wskutek pożaru. Podczas pożaru traw uwalnia się w glebie duża pula składników odżywczych, w wyniku szybkiej mineralizacji materii organicznej.
W wyniku tak nagłego zniszczenia rośliny, zostają one uwolnione jednorazowo, gdzie w warunkach naturalnych (bez pożaru) też byłyby uwolnione, ale stopniowo w ciągu wielu lat. Pożar niszczy nie tylko nadziemne części roślin, ale też ich korzenie, siejąc spustoszenie w warstwie próchniczej gleby. Udowodniono, że temperatura progowa dla korzeni roślin, w zależności od gatunku, wynosi od 48 do 54 st. C. Przekroczenie tej temperatury powoduje całkowite zniszczenie korzenia. Podczas pożaru całkowitemu spaleniu ulegają najdelikatniejsze, a więc i najcenniejsze rośliny, a pozostają te odporne na działanie czynników zewnętrznych, czyli chwasty.
Pożar sieje spustoszenie nie tylko flory, ale także i fauny. Niszczone są miejsca lęgowe wielu gatunków gnieżdżących się na ziemi i w krzewach, giną dzikie zwierzęta osaczone przez płomienie. Wiele drobnych zwierząt kręgowych i bezkręgowych żyjących na glebie i w niej, będących ważnymi organizmami w łańcuchu przyrodniczym traci życie, choć to one zapewniają rozkład martwych części roślin umożliwiający obieg substancji odżywczych w przyrodzie. Trzeba pamiętać, że po zimie trawy są mocno wysuszone i palą się bardzo szybko. W rozprzestrzenianiu się ognia pomaga także wiatr. Osoby, które decydują się na wypalanie traw, przekonane są, że w pełni kontrolują sytuację i w razie potrzeby w porę zareagują. Niestety, mylą się i często kończy się to tragedią ! W przypadku nagłej zmiany kierunku wiatru, pożary bardzo często wymykają się spod kontroli i przenoszą się na pobliskie lasy i zabudowania gospodarcze. Niejednokrotnie w takich pożarach ludzie tracą dorobek całego życia. Charakterystyczną cechą takich wielkopowierzchniowych pożarów jest również silne, snujące się tuż przy powierzchni ziemi zadymienie, co niejednokrotnie prowadzi do śmierci osób przebywających w rejonie zagrożenia.
Jak poinformował nadbrygadier Leszek Suski, komendant główny PSP, w ubiegłym roku najwięcej pożarów traw odnotowano właśnie w marcu i w kwietniu – aż 18,5 tys. Stanowiło to ponad 50 proc. wszystkich pożarów traw w ubiegłym roku. – Dlatego właśnie teraz chcemy dotrzeć z naszą kampanią do jak największej liczby osób. Strażacy będą organizowali akcje edukacyjne w szkołach. Będziemy współpracowali z samorządowcami i duchownymi – zapowiedział komendant główny Państwowej Straży Pożarnej. W 2016 r. podczas akcji ratowniczych związanych z gaszeniem pożarów traw zużyto 67 mln litrów wody, co odpowiada pojemności 18 basenów olimpijskich. – Takie akcje angażują również znaczną liczbę strażaków. Może się niestety zdarzyć, że przez lekkomyślność ludzi związaną z wypalaniem traw, ratownicy nie dojadą na czas tam, gdzie są bardziej potrzebni. Tam, gdzie bezpośrednio zagrożone będzie życie ludzkie. Pamiętajmy, że 90 proc. pożarów traw jest spowodowanych przez człowieka – powiedział komendant. W 2016 r. średnio co 14 minut strażacy wyjeżdżali do pożarów traw i nieużytków rolnych.
Pożary traw są niebezpieczne dla życia i zdrowia ludzi. Zagrażają lasom, domom i zabudowaniom gospodarczym, bezpowrotnie niszczą faunę i florę. W ubiegłym roku w wyniku pożarów traw zginęło 6 osób, a 81 zostało rannych. Łącznie spłonęło ponad 12 tys. ha łąk i nieużytków rolnych. – Prędkość rozprzestrzeniania się pożaru może wynosić ponad 20 km/h. Szybki bieg to prawie 19 km/h. Tak więc człowiek nie ma szans uciec przed ogniem – przestrzegał Jarosław Zieliński, wiceszef MSWiA. W rozprzestrzenianiu ognia pomaga także wiatr. W przypadku dużej prędkości wiatru i nagłej zmiany kierunku, pożary bardzo często wymykają się spod kontroli i przenoszą na pobliskie lasy oraz zabudowania.
Pożary nieużytków, z uwagi na trudne warunki terenowe i duże rozmiary, angażują znaczną liczbę sił i środków Straży Pożarnej, generując olbrzymie koszty akcji gaśniczych. Strażacy zaangażowani w taką akcje, w tym samym czasie mogą być potrzebni do ratowania życia i mienia ludzkiego w innym miejscu. Może się zdarzyć, że przez lekkomyślność podpalacza nie dojadą z pomocą na czas tam, gdzie będą naprawdę potrzebni by ratować ludzkie życie !!!
Wypalanie traw jest zabronione na podstawie kodeksu wykroczeń, który przewiduje za to karę grzywny w wysokości nawet do 5000 zł, a jeśli wypalanie traw spowoduje pożar, w którym zagrożone zostanie mienie lub życie, można trafić do więzienia nawet na 10 lat.
ALARMUJEMY – STOP WYPALANIU TRAW !!!
Zainteresowanych zachęcamy do przejrzenia oficjalnych artykułów i prezentacji mających na celu rozszerzenie akcji propagandowo – edukacyjnej w celu zminimalizowania zdarzeń powodujących powstanie pożaru.
Artykuł Komendy Głównej PSP w Warszawie
Artykuł Komendy PSP w Myślenicach
Oficjalna strona ogólnopolskiej kampanii – STOP POŻAROM TRAW
Fanpage ogólnopolskiej kampanii – STOP POŻAROM TRAW
Tekst: SS, OB, strona Komendy Głównej PSP oraz PSP Myślenice
Zdjęcia: Komenda Główna PSP, Google Grafika